ماهی قزل آلا trout

ماهی قزل آلا trout

در این مقاله درباره ماهی قزل آلا صحبت می کنیم ماهی که فکر کنم جای از کره زمین نباشه که این ماهی و جود نداشته باشه و در کشور عزیزمان ماهی قزل آلا جزء محبوب ترین ماهی های آب شیراین برای ماهیگیران ورزشی به حساب میاد که در رتبه اول و دوم قرار دارد و تنها رقیب آب شرین این ماهی ماهی کپور می باشد .

یکی از دلایل پراکندگی وسیع ماهی قزل آلا در سرتاسر جهان و ایران پهناور این می باشد که بعضی از گونه های ماهی قزل الا قابل پرورش می باشند و با سازگاری با هر شرایط محیطی می توانند در هر منطقه ای زندگی کنند . البته این را هم فراموش نکنید گه ماهی قزل الا برای زندگی نیاز به دمای پایین آب و میزان اکسیژن فراوان آب می باشد .

ماهی های قزل الا در ایران زیاد بومی منطقه نیستند یا رها سازی شده اند یا از پروشگاهای ماهی وارد آب های اطراف شده اند . و یکی از دلایل اصلی و جود ماهی قزل الا ها الل خصوص ماهی قزل الای رنگین کمان که یکی از گونه های ماهیان قزل الا در اکثر رودخانه های ایران می باشد وجود پرورش ماهی های زیاد بر سر سرچشمه ها می باشد.

مثلا در همین استان فارس و استان کهیکیلویه بویر احمد تقریبا حدود بیش از 50 تا پرورش ماهی وجود دار که تمام رودخانه ای این استان هارو پر از ماهی های قزل الای رنگین کمان کرده که نعمت بزرگی برای ماهیگیران ورزشی به حساب می آید .

البته همیشه ماهیان قزل آلا شانص زیادی برای زندگی در روخانه هارو ندارند و سریع صید میشوند ولی همیشه منبعی به نام پرورش ماهی وجود دارد که ماهیان این رودخانه هارو تامین می کنند .

نبود فرهنگ ماهیگیری ورزشی و مقررات و قوانین محیط زیست بر صید ماهیان و بی توجهی محیط بانان و محیط زیست به منابع آبی و کسب درآمد از این طریق منجرب نابودی کامل زیستگاهای ماهی های قزل آلای ایران شده.

برای مثال در شمال ایران رودخانه ای وجود دارد که یکی از حفاظت شده ترین رودخانه های ایران می باشد که در انتهای این رود دریاچه ای کوچکی وجود دارد به نام دریاچه امام زاده علی که چندین سال کاملا حفاظت شده بود و در این رودخانه و دریاچه ماهی قزل الای رنگین کمان پرورشی و قزل آلای خال قرمز یا همون قزل الای قهوای وجود دارد و بالاخره مجوز صید ماهیان این دریاچه صادر شد اولین نفر های که به این رودخانه رسیدن در روز های اول همگی ماهی های قزل الای رنگین کمان بالای 10 گیلو گرم صید می کردند و در هفته های بعد کم کم این وزن به 5 کیلو گرم و پایین تر رسید تا به کل تمام ماهیهای این دریاچه صید شدند . به نظر من این اصلا درست نیست که همچین اتفاقی برای یک رودخانه و دریاچه  حفاظت شده بیوفته  .

تا کنون شاید بیش از چندین گاهنامه و مجله و کتابچه در باره صید ماهی قزل آلای رنگین کمان نوشتم و در این مقاله متفاوت به نحوه زندگی این ماهی می پردازیم . . . . . .

نام ماهی قزل الا به گون های از ماهیان گفته میشوند که اکثر در آب های شیرین زندگی می کنند . که متعلق به گونه های Oncorhynchus, Salmo and Salvelinus می باشند و ماهی قزل الا ها جزء خانواده Salmonidae می باشند.

ماهی های قزل آلا دسته های بزرگی رو تشکیل می دهند از جمله trout (Oncorhynchus - Pacific salmon and trout, Salmo - Atlantic salmon and various trout, Salvelinus - char and trout)

ماهی های قزل آلا اکثرا در دریاچه ها و رودخانه ها و دریاها زندگی می کنند برای مثال ماهی قزل آلای در روخونه ها و دریاچه ها و جود دارد به نام Rainbow trout یا قزل الای رنگین کمان که که در دریاچه ها و روخانه ها به صورت ثابت زندگی می کند ولی گونه های از ماهی های Rainbow trout قزل الای های رنگین کمانی هستند که در دریاهای آب شور سه یا چها ر سال زندگی می کنند و فقط برای تخم ریزی این قزل الا ها به رودخانه ها وارد می شوند که نام این ماهی های قزل آلا steelhead یا قزل آلای پولاد سر می باشد.

ماهی قزل آلا یک منبع غذایی مهمی برای انسان و حیات وحش از جمله خرس قهوه ای، پرندگان شکاری مانند عقاب، و سایر حیوانات است.

به معرفی چند گونه از ماهی های قزل الا trout می پردازیم 

Salmo trutta خانواده

Brown trout

Sea trout

Flathead trout

Marble trout

Ohrid trout

Sevan trout

Oncorhynchus gilae خانواده

Gila trout

Apache trout

Rainbow trout

Golden trout

Hybrids خانواده

Tiger trout

Splake

ماهی قزل آلا در شرایط های مختلفی زندگی می کند و نصبت به شرایط و محیط خود رنگ های متفاوتی برای استتار دارند  ماهی های قزل الا در فصل های مختلف می تواند رنگ های مختلفی رو تغیر دهد برای مثال ماهی های قزل الای که از دریا وارد رودخانه ها می شوند ابتدا به رنگ نقره ای روشن می باشند ولی به مرور رنگ بدن آنها تغیر می کنند و ماهی های قزل آلای وحشی همیشه رنگ های روشن تری دارند .

ماهی های قزل الا دارای باله های کاملا بدونرامدگی می باشد و در تمام ماهی های قزل الا یک باله چربی و جود دارد که در انتهای پشت ماهی در نزدیکی دم وجود دارد .

گونه های ماهی قزل الا همیشه به خاطر صید بی رویه و آلودگی آب ها توسط انسان ها و احداث سد و تخریب زیستگاه آنها همیشه در حال خطر هستند مثلا گونه ای از ماهی قزل الا به نام silver trout برای همیشه منقرض شد .

ماهی قزل الای مانند rainbow trout یا همان قزل الای رنگین کمان به راحتی می تواند با هر شرایطی زندگی کند در رودخانه ها و دریاچه ها و یک ماهی rainbow trout می تواند  بیش از 30 کیلوگرم (66 پوند) رشد کن .

در ایران هم ماهی rainbow trout زیادی و جود دارد گه در شرایط مختلف به وزن های مختلفی صید شده که مثلا در دریاچه حفاظت شده امامزاده علی باسیستم فلای فیشینگ rainbow trout به وزن 10 کیلو گرم صید شد ودر همان سال چندین rainbow trout به وزن 10 کیلو گرم باروش ها مختلف مانند اسپنینگ و طعمه طبیعی صید شدند و در استان فارس توسط دوستان خودم قزل آلای به وزن 6.400 کیلوگرم در روخانه شش پیر سپیدان صید شود .

ماهی های قزل الا در در رودخانه ها ودریاچه های به دمای (50–60 °F, 10–16 °C) می تواند زندگی کند .

 ماه های قزل الای رنگین کمان rainbow trout ها از شمال آمریکا به سرتاسر دنیا برای پرورش منتقل شدند .

ماهی قزل آلا به طور کلی از ماهی های دیگر ، نرم و بی مهرگان آبزی ، مگس، mayflies، caddisflies، stoneflies ها، نرم تنان و سنجاقک ها تغذیه می کند.

یه نگاه مختصری هم به نحوه صید ماهی های قزل الا می پردازیم

من خودم نژاد های زیاد ماهی قزل الا رو نگرفتم فقط rainbow trout و rainbow trout Golden گرفتم .

البته اصول ماهیگیری انواع قزل الا ها از یک اصل پیروی می کنند اگه اصول صید و نحوه زندگی قزل الا هارو بدونید به راحتی می تونید هر گونه از قزل آلا هارو صید کنید . تمام ماهی های قزل الا مهاجم می باشندو یک ماهی شکارچی و فرصت طلب هستند و در روخانه ها به دنبال شکار می پردازند و  همه روزه به دنبال حشره ها و بچه ماهی ها و نرم تنان و کرم ها می گردنند تازه تو ایران خودمون میان ماهی های قزل الارو با خمیر می گیرن دیگه فکرشو کن کرم و بچه ماهی چیکار می کنه البته صید ماهی قزل الا بسیار راحته و ماهیگیران ورزشی حرفه ای به دنبال تاکتیک های روز صید این ماهی هستند فکرشو کنید دیگه اسپنینگ و لانسه کشی و لانسه ها هم در صید این ماهی در دنیایی امروزی کارای نداره و از رده خارج می باشد . به روز ترین روش و سیستم ماهیگیری انواع ماهیان قزل الا سیستم فلای فیشینگ می باشد.

سیستم فلای هم مثل تمام سیستم های ماهیگیری از یه چرخ و یه چوب و یه موتور و نخ و لیدر و قلاب ها تشکیل شده با این تفاوت که چوب بسیار سبکه و موتور هم بسیار کوچک و ابتدای هست و بودن بلبرینگ و چرخ دنده ها و نخ هم کمی قطرش زیاده و یه جورای حالت شناوری داره و قلاب ها هم به شکل حشرات هستند .

هیچ و زنه ای برای پرتاب استفاده نمی شود و قدرت پرتاب در نخ فلای می باشد و قلاب ها یا همون پشه ها یا به زیر آب میرن یا روی آب باقی می مونند و یا زیر آب کشیده میشن یا با جریان آب حرکت می کنند یا در آب با لا پایین می شوند .این مختصری از سیستم ساده فلای فیشینگ بود که دوستانی که آشنای با این سیستم رو ندارند با ای سیستم آشنا بشوند.

یک سری اطلاعات در باره rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان در ایران دارم که در اختیار شما دوستان عزیز قرار می دم.

تو ایرن rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان ها رو با نام های مختلف صدا می زنند مثلا میگن قزل آلای  فرانسوی یا قزل آلای خال سیاه یا قزل الای آمریکای و . . .  دوستان تمام این اسم ها اشتباه می باشد و تنها نام این ماهی به فارسی و انگلیسی به این نام می باشد rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان می باشد.

ما در ایران فقط یک گونه rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان داریم و دلیل متفاوت بودن بعضی از این قزل آلا ها باهم در رنگ و داشتن کمان قرمز پرنگ و کمرنگ و یا خال های بزرگ و کوچک و کمرنگ و پرنگ در این می باشد که ماهی در فصل های مختلف رنگ عوض می کند و در هنگام تخم ریزی کمان ماهی قرمز پرنگ می شود و خال ها پرنگ و درشت می شود اگه می بینی فک ماهی هم تغیر می کنه فقط در نر ها اتفاق می اوفته اونم فقط در هنگام جفت یابی اتفاق می افته و  هرچی ماهی قزل آلای رنگین کمان در مکان پر اکسیژن قرار بگیره و آب سر تر باشه رنگ اون نقره ای روشن می شه و هر چی آب گرم تر و کم اکسیژن تر باشه رنگ ماهی تیره تر میشه و به سیاه می زنه .

نکته جالب در rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان در این می باشد که خود این ماهی ها زیر شاخه های دارند که مثلا از یک جفت rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان معمولی ساده امکان دارد بچه ماهی طلایی رنگ یا سفید و حتی آبی رنگ متولد شود ، دوستان این ماهی های قزل الای طلایی و سفید رنگ و آبی رنگ همان rainbow trout ماهی قزل الای رنگین کمان می باشد که از ماهی های معمولی قزل آلا متولد شدند که مثلا قزل الای طلایی رو به نام rainbow trout    Goldenصدا می زنند .

احتمالا در محیط پرورش ماهی ها حضور داشتید و متوجه ماهی های قزل الای طلایی رنگ در بعضی از پارتیشن های پرورش ماهی شدید که رنگ متمایزی نصبت به دیگر ماهی های سیاه رنگ داند و اگه خوشانص باشید حتی می تونید ماهی قزل الای آبی رنگ هم به بینید که من فقط یک بار موفق به دیدن ماهی قزل الای رنگین کمان آبی رنگ شدم اونم تو یه پرورش ماهی قزل الا در شهر یاسوج استان کهکیلویه بویر احمد بوده  ، ولی تو رودخونه معمولی قزل الای طلای رنگ گرفتم ، ماهی قزل آلای رنگین کمان دارای خال های سیاه رنگ می باشد برای همین به اشتباه آن را قزل الای خال سیاه می نامند و در قزل آلا های رنگین کمان طلایی رنگ و آبی رنگ و سفید رنگ امکان دارد این خال ها وجود داشته باشد امکان دارد وجود نداشته باشد .

عمده ترین تفاوت میان قزل الا در بین نر و ماده در فک این ماهی می باشد که در فصل تخم ریزی فک نر ها عقابی شکل می شوند .

 

ارادتمند شما ابی فیشر